نقش رنگها در میدان تعزیه
پر کلاه خود، قبا، شلوار، شال کمر همه قرمز می باشد(البته در یک مورد شمر قرمز نمی پوشد که در جایش بیان خواهد شد) در سایر نقشها این قرمزی می شکند و این کار توسط تغییر رنگ پر کلاه خود یا شال کمر انجام می پذیرد مثل حارث که شال و پر سیاه استفاده می نماید و یا غلامان خونخواره که شال و پر سیاه و بعضا زرد استفاده می نمایند . معین البکاء انحصار رنگ قرمز را بطور مطلق به شمر واگذار نموده است - رنگ سیاه جزء رنگهای نسبی می باشد یعنی موافق و مخالف هر دو استفاده می نمایند.و ترکیب آن با رنگهای دیگر، کاربرد آن را مشخص می سازد. چنانچه رنگ سیاه با قرمز ترکیب شود رنگ خوف و هول و هراس می گردد مثل منقذ ، حکم ، ابن ملجم یا وحشی .و چنانچه رنگ سیاه با رنگ سبز ترکیب گردد رنگ وقار و تقدس به خود می گیرد مثل حضرت زهرا(س) ، حضرت زینب(س)و سایر زنان ذریه رسول الله(ص) و چنانچه با رنگ سفید ترکیب گردد ، رنگ روزمره خواهد بود مثل طوعه ، مادر وهب ، زن حارث ، زن خولی .یکی از ظرایف تعزیه این است که شقی یا مخالف خوان هرچه به لحظه جنایت و شقاوت نزدیکتر می شود طیف رنگ لباسهایش به سمت سیاهی می رود تا معنی شقاوت و سیاه دلی در نظر بیننده مجسم گردد و این چنین است که لباس شمر در تعزیه شهادت امام حسین(ع) قرمزی تیره به اصطلاح خون کفتری می گردد در حالیکه در سایر مجالس، شمر لباس قرمز روشن می پوشد و نکته ظریف دیگر اینکه وقتی شمر بسوی قتلگاه می رود روبندی سیاه بر چهره نحس خود می اندازد این روبند سیاه علاوه بر معنای اولیه که شرم از حضرت سیدالشهداء (ع) می باشد، تمایل رنگ قرمز به سوی سیاهی را بیشتر و بهتر نمایان می سازد البته بعضی افراد معتقدند این سیاه پوشی شمر در قتلگاه ، معنای عزا داری کائنات را هم مجسم می سازد بهرحال معین البکاء به بهترین نحو از روانشناسی رنگها بهره جسته است – سفید این رنگ جزء رنگهای نسبی می باشد یعنی با ترکیب آن با رنگ دیگر می توان مرز بین خیر و شر را مشخص نمود. در بیشتر مجالس جهت موافقی استفاده می گردد که از ذریه رسول الله (ص) نمی باشد مثل انبیای الهی ، وهب، حبیب ، ساربان و غیره و گاها در زنان موافق نیز کاربرد دارد مثل چادر بهشتی که در مجلس عروسی زنان قریش ، حضرت زهرا(س) به سر می نماید و یا چادر زرنگار حضرت زینب(س) در مجلس عروسی زینب(س) و یا زن وهب که نماد نو عروس بودن وی می باشد. شرح یک نکته زیبا و ظریف خالی از لطف نمی باشد که شهادت خوان هرچه به لحظه شهادت نزدیکتر می گردد وجه پاکی و سفیدی آن بیشتر می شود و این پاکی و رهایی از رنگهای دنیوی را تنها می توان با رنگ سفید مشخص نمود لذا معین البکاء برای شهادت خوان ، کفن پوشی در نظر گرفته است کفن علاوه بر نقشی که در تعزیه دارد ، به طور ذاتی این تداعی را در ذهن بیننده ایجاد می کند که کم کم شهادت خوان از تعلقات دنیوی در حال رها شدن می باشد و به رنگ بی رنگی می رسد این مطلب ظریف در تعزیه شهادت امام حسین(ع) به اوج می رسد آنجا که امام پیراهن کهنه طلب می نماید این پاکی و هایی به حد اعلای خود می رسد این از عجایب تعزیه می باشد که چطور معین البکاء با رنگهای ساده ، شخصیت سازی و تیپ پردازی می نماید – زرد رنگ تردید و دودلی می باشد و برای افراد خاص منظور می گردد یکی برای جناب حربن یزید ریاحی که تا آخرین دقایق عمر در شک و تردید است و دیگری برای عمر بن سعد که ایشان هم مردد و دودل می باشد و صد افسوس که تردید وی به نتیجه ای نرسید و او را به اشقیای دیگر ملحق نمود. بهتر است لباس زرد رنگ عمر بن سعد با رنگی قرمز شکسته گردد تا بیننده بداند که این شک شکی مقدسی نیست و پایان خیری ندارد – آبی رنگ شادی و سرور می باشد در چند جا کاربرد دارد یکی برای لباس جناب قاسم بن حسن(ع) که مطلب عروسی دارد و دیگری برای شمر تعزیه بازار شام که وی آبی می پوشد چون این شمر دیگر آن شمر خونریز و خونخوار نیست بلکه شمری است که خوشحال سرمست و شاد از این پیروزی ننگین به خدمت یزید ملعون می رسد و واقعات کربلا را روایت می نماید در بعضی نقاط دیده شده که شمر لباسی آبی پوشیده و شال مشکی بر کمر بسته است این کارکرد ظریف نشان می دهد شمر خوشحال و سرمست ، راوی مجلس عزا می گردد. به غیر از این شش رنگ اصلی ، رنگهای دیگر مثل قهوه ای ، بنفش ، صورتی و غیره نیز کاربرد دارند که وجه تمایز خاصی ندارند ولی باید در استفاده از آنان دقت بسیار نمود تا مبادا آسیبی به جریان رنگ شناسی تعزیه وارد ننماید. بهرحال تمامی این رنگها و الوان ، عزا دار و نوحه خوان حضرت سیدالشهداء (ع) می باشندچه مخالف چه موافق، چه مطلق چه نسبی، چه اصلی چه فرعی بنگر به دف و بربط و نای و دهل و سنج گویا که بگریند به غریبی تو هر پنج